RUS ÇARI NICHOLAS II VE AİLESİNİN KİMLİKLENDİRMESİ

                Değerli okurlarım adli bilimler denildiğinde çoğunlukla polise veya adliyeye intikal etmiş olayların aydınlatılması için kullanılan bilimsel teknikler akla gelmektedir. Bu yazımda aynı tekniklerin tarihi olayları aydınlatmak üzere adli bilimciler tarafından kullanılması ile ilgili uzun soluklu bir çalışmadan bahsedeceğim.

                Bu yazı 1917 Bolşevik İhtilali’nde tahtan indirilerek ailesi ile birlikte Sibirya’ya sürgüne gönderilen ve orada infaz edilen 300 yıllık Romonov Hanedanı’nın son temsilcileri ile ilgili gerçeklerin araştırıldığı çalışmaları içermektedir.

                Romonov Hanedanı’nın son ÇarıNicholas II,eşiÇarice Alexandra Fyodorovna, kızları Olga, Tatyana, Maria ve Anastasia, oğuluAlexy, aile doktoru EugeneBotkin, iki hizmetçileri ve aşçılarıBolşevik ihtilalinin ardından Sibirya’ya sürgüne gönderildiler. Ekaterinburg’daki Mühendis Ipatiev’in evinde 9 ay tutulduktan sonra, 16 Temmuz 1918 gecesi Bolşevik ordusu tarafından evin mahsenine indirilerek kurşuna dizildikleri, o anda ölmeyenlerin bıçaklanarak öldürüldükleri söylenmektedir.  Cesetleri bir kamyona yüklenerek madene bırakılmak üzere yola çıkmış, fakat kamyon bozulunca yol kenarına kazılarak gömüldü.  Kimlikleri tespit edilmesin diye üzerlerine sülfirik asit döktükleri ve toprakla örttükten sonra, kamyonla ileri geri gidilerek toprağı düzleştirdikleri yazılmıştır.  Ancak Rus kraliyet ailesine ait resmi kaynaklara ulaşmak zor olduğundan olayların aslı tam olarak bilinmemektedir.

Rus tarihçi GelyRyabov ve Jeolog Dr. Alexander Avdonin1970’li yılların sonuna doğruEkaterinburg şehrine 20 mil uzaklıkta bir toplu mezar buldu. Ancak 1991’de Boris Yeltsin’in izniyle mezar resmi olarak açıldı. Toprağın bir metre derinliğinde bulunan ve Romanovlara ait olduğu düşünülen dokuz iskeletin çoğu önemli ölçüde hasar görmüştü.  Kafataslarında kurşun ve süngü izleri saptandı.  Bazılarında altın, platin ve porselen dişlerin bulunması aristokrat sınıftan olduklarının göstergesiydi.  Rus ve İngiliz bilim insanları adli bilimlerin kullandığı yöntemleri kullanarak kimliklendirme çalışmalarına başladılar.  Önce Rus bilim insanları bilgisayar destekli yeniden yüz oluşturma, odontoloji, cinsiyet tayini, yaş tespiti gibi yöntemlerle çalışarak, kimliklendirmeye gitmeyi amaçladılar.  Rus makamları tarafından 1992 yılında bulunan iskelet kalıntılarına DNA testi yapmak üzere Rus Genetikçi Dr. Pavel İvanov ve İngiliz adli bilimci Dr. Peter Gill görevlendirildi

Ilk önce X-Y homolog geninin bir kısmını çoğalttılar ve dört erkek, beş kadın cesedi olduğunu saptadılar.  Bu sonuçlar antropolojik yöntemle yapılan cinsiyet tayini sonuçları ile uyumluydu.  Ikinci adımda femur kemiklerinden DNA elde edil ve DNAnın 5 farklı bölgesi artırılmış PCR tekniği kullanılarak çoğaltılarak incelendi.  DNA analiz sonuçları beş iskeletin anne-baba ve 3 çocuğa ait olduğunu, dört iskeletin ise bu aile bireylerinden olmadığını gösterdi. Üçüncü adım bulunan iskeletlerin Romonov ailesinden olup olmadığının belirlenmesiydi. Bunu ispatlamak için hem bulunan iskeletlere hem de Çar ve Çariçenin anne tarafından akrabalarından alınan örneklere yalnız anneden çocuklara geçiş gösteren mtDNA’yadizin analizi yapılmasına karar verildi. Zira anne tarafından tüm akrabalar aynı mtDNAprofili göstermektedir.

Çariçe Aleksandra’nın anneannesi İngiltere Kraliçesi Victoria’dır. Edinburg Dükü Prens Philip Çariçenin yeğeninin çocuğudur. Çariçe, Victoria ve Philip anne tarafından birbirleriyle akraba oldukları için aynı mtDNAprofiline sahip olmaları beklenir. Çariçeye ait olduğu düşünülen iskeletten elde edilen mtDNAhaplotipi ile EdinburgDükü Prens Philip haplotipi karşılaştırıldığında tam bir eşleşme saptandı. Karşılaştırılan her iki mtDNAprofilli uyumlu olduğu için iskeletin Çariçe’ye ait olduğu ispatlanmış oldu.

Ella olarak da tanınan Düşeş ElisabethFyodorovna 1918’de Bolşevik İhtilali’nde, kardeşi Çariçe Aleksandra’dan bir gün sonra idam edildi. Rivayete göre Ella’nın cesedi köylüler tarafından kaçırılıp Ortodoks Kilisesi’ne teslim edildi. Sonra da kemikleri Kudüs’teki Rus Ortodoks Kilisesi’ne gönderildi. Ella’nın Kudüs’teki mezarı 1982’deaçıldı. Bir parmağı, New York’ta yaşayan Filistin Ortodoks Topluluğu liderinin evinde korumaya alındı. Standford Üniversitesi’nden ABD’li Alec Knight 2004 yılında Çariçe Aleksandra’nın DNA analiz sonuçları ile kız kardeşi Düşeş ElisabethFyodorovna’nın yukarıda söz edilen parmak kemiğinden yapılan DNA analiz sonuçlarını Annal Human Biology adlı dergide yaptığı yayında karşılaştırdı ve uyumlu olmadığını bildirdi. Ancak bu sonuçlar parmağın Ela’ya ait olmayabileceği ileri sürülerek kabul görmemiştir.

Değerli okurlarım bir sonraki yazımda ise Romonov ailesinin son Çarı Nicholas II ve kayıp iki çocuğu olan, bir çok filme de konu olan Anastasya ve Alexy’ninhikayesini anlatmaya devam edeceğim. Sağlıcakla kalın.

Y.Doç.Dr. Havva Altunçul

Adli Bilimler Doktoru