Kötü Olay Yeri İncelemesi Katili Berat Ettirir…
Adalet sistemi içinde vuku bulan bir olayın aydınlatılması bir süreç gerektirir. Bu süreç belli bölümlerden oluşur ve her bölümün usulüne uygun yapılması, gerçeğin ortaya çıkarılması için önem taşır. Söz ettiğimiz bu süreçte meydana gelen aksaklıklar bir sonraki bölümü ve nihayetinde mahkeme kararlarını etkilemektedir. Bu gün olay yeri incelemenin mahkeme sonuçlarını nasıl etkileyebileceğini ABD hukuk sisteminin halk tarafından sorgulanmasına neden olan ve tüm deliller aleyhineyken, berat eden O.J. Simpson davası üzerinden anlatmak istiyorum.
Öncelikle olay, olay yeri ve olay yeri incelemenin adli bilimler açısından ne anlama geldiğini açıklamak isterim. Adli bilimlerde olay, kanunlarda açıkça suç olarak belirtilen fiil ve hareketlerin belirli bir zaman ve mekanda gerçekleşmesi, olay yeri iseolayın meydana geldiği mekan (olayın başladığı yerden bittiği yere kadar olan alanın tümüdür). Olay yeri inceleme; meydana gelen bir olayın aydınlatılması amacıyla, olay yerlerinde delil niteliği taşıyabilecek bulguların çeşitli bilimsel ve teknik yöntemler kullanılarak incelenmesi, elde edilen bulguların kayıt altına alınması, usulüne uygun şekilde toplanması, muhafazası ve ilgili yerlere gönderilme süreci olarak tanımlanmaktadır.
Terör eylemlerinden, kazalara, cinayetten hırsızlığa kadar birçok olay sonrası olay yeri incelemesi yapılmaktadır. Bir olaydan sonra yapılması gerekenleri kısaca şöyle sıralaya biliriz. Olayın duyulmasının ardından ilk yapılan güvenlik güçlerinin olay yerine sevkidir. İlk gelen ekibin görevi gerekli güvenlik önlemlerini alarak olay yerinde bulunanların can güvenliğini, yaralıların derhal hastanelere sevkini sağlamak ve olay yerini koruma altına alarak giriş çıkışları engellemek, zorunlu giriş çıkışlar yapılacak ise bunların kontrollü bir şekilde yapılmasını sağlayarak delilleri korumaktır. Bu işlemler yapılırken olay yerine derhal bir olay yeri ekibi de sevk edilir. Bundan sonraki kısım olay yeri incelemeve kimlik belirleme çalışmalarıdır. Tüm bu aşamalarda ve sonrasında yapılacak çalışmaların, konu ile ilgili kendi görev alanlarında iyi eğitim almış, tecrübeli personel tarafından gerçekleştirilmesi önemlidir.
İyi bir olay yeri incelemesiolay yeri-suçlu-mağdur arasındaki bağın tespitini, olayın oluş şeklini ve asıl hedef olan suçun ispatlanması (delillendirilmesi) yoluyla suçluların yakalanarak kanunlarımızda tanımlanan cezayı çekmelerini sağlamaktır.Locard’ındedeği gibi her temas bir iz bırakır. Bu nedenle iyi bir olay yeri incelemesi ihtiyaç duyulan delillerin bulunmasını sağlayacaktır. Ancak daha öncede bahsettiğim gibi delile ulaşmak yetmiyor aynı zamanda bu delilin hukuk normları içinde kabul görmesi için de usulüne uygun şekilde yapılması gerekmektedir.
Çeşitli olay yeri inceleme yöntemleri bulunmaktadır. Burada teknik konulara girmek istemem. Hangi yöntemin kullanılacağına meydana gelen olay, olayın meydana geldiği mekan ve koşullar göz önünde tutularak olay yeri ekibi karar verir. Ancak Olay yeri inceleme ekibinin örneğin gönderileceği laboratuarın kapasitesi, laboratuarın tercih ettiği materyal toplama ve saklama yöntemi, laboratuarın karşılaştırma amacı ile kimlerden örnek alınmasına gereksinim duyabileceği hakkında bilgi sahibi olması laboratuvar ile gerekiyorsa iletişim içinde olmasıönemlidir. Ayrıca ilk ekipten olay hakkında ve kendileri gelmeden önce olay yerine kimlerin girip çıktığını hangi yolu takip ettikleri, olay yerinin bozulup bozulmadığı, bir şeylere dokunulup dokunulmadığı gibi birçok bilgininde incelemeye başlamadan önce öğrenilmesi ve yöntem seçiminde bu bilgilerin göz önünde tutulması daha sonra yapılacak tetkiklerin başarısı için önemlidir. Ancak olay yeri incelemesinin olmazsa olmazları vardır.
Bunların başında ekibin sağlığını ve can güvenliğini korumak üzere alınması gerekli tedbirler gelir. Olay yerinin güvenliğinin sağlanması, ön araştırma-organizasyon ve araştırma tekniğinin seçilmesi, detaylı araştırma, video çekimi, olay yerinin ve delillerin fotoğraflanması, kroki çizilmesi, delillerin dökümantasyonu, delillerin toplanması, saklanması ve laboratuara ulaştırılmasıve özellikle biyolojik örnek toplamak gerekiyor ise kontaminasyonun (bulaşma) önlenmesi ile ilgili tedbirlerin alınması gelmektedir. Delillerin toplanması, paketlenmesi ve ilgili laboratuvarlara gönderilmesi süreçlerinde de uyulması ve dikkat edilmesi gereken önemli hususlar bulunmaktadır. Bu süreçte yapılan hatalar, ihmaller daha sonraki süreçleri de olumsuz etkileyebilir. Literatüre geçmiş öyle olgular vardır ki kimin suçlu olduğu neredeyse bilinir ve olay yeri inceleme, delil toplama ve transfer sürecinde, dökümantasyonda yapılan hatalar sebebiyle elde edilen delil kullanılamaz. Bunlardan aklıma gelen Amerikan hukuk sisteminin songulanmasını sağlayacak kadar ses getiren önemli bir dava yukarıda da bahsettiğim gibi O.J. Simpson davasıdır.Simpson kimdir? Neden bu kadar ses getirdi?
O J Simpson, San Francisco'da yaşayan fakir bir ailenin futbola meraklı çocuğuydu. Amatör futbolcu olarak oynarken keşfedildi ve profesyonelliğe adım attı. Kısa bir süre sonra Amerikan NFL’in başarılı oyuncularından biri oldu. Sempatik kişiliği sayesinde sade zencilerin değil beyazlarında yıldızıydı. Amerikan magazini, film yapımcıları ve organizatörlerin dikkatini çekti ve Hollywood yapımı olan Çıplak Silah filminde görev aldı. İlk eşinden tartışmalı bir şekilde ayrıldı ve sonrasında Nicole adında beyaz bir hanımla evlendi.
Nicole Brown Simpsonve erkek arkadaşı Goldman12 Haziran 1994 yılında öldürüldüler. Cesedi Califonia eyaletinde yaşayan Şükrü Boztepe buldu ve polise haber verdi.Bunun üzerine, Amerikalı polis memuru O.J. Simpson’un evine gider ve evde incelemeler yapar bu sırada kanlı bir eldiven bulur ayrıca evin koridorunda ve merdivenlerinde kan izine rastlar bunlardan numuneler alır.
Chicago’da bulunan Simpson, cinayet ortaya çıktıktan sonra geri döner ve eşinin cenaze törenine katılır. Polis, OJ'in bu şehirde kaldığı otelde bir gözlük ve kanlı havlu bulur. Havludaki kanın Nicole’ye ait olduğu yapılan genetik inceleme ile belirlenir. Tüm deliller O.J. Simpson’unalehinedir. Polis derhal OJ'yi yakalamak üzere harekete geçer. Bunu öğrenen OJ, arkadaşının minibüsüyle otelden kaçar. Ancak polis peşindedir.Bu kovalamaca TV'lerden canlı yayınlanır. OJ, annesinin evinde yakalanır fakat itirafta bulunmaz. O.J. Simpson 20 kişiden oluşan bir avukat ordusu ile kendini savunur.
Cinayet anından, Simpson’un Chicago'ya uçakla gidiş ve dönüşünü içeren 78 dakikalık süreç, aylar süren ünlü davada didik didik edildi. Cinayet sırasında O.J.'in evde bulunduğu iddiası ile, otuz civarındaki kanıt birbiriyle bütünleştiğinde O.J. çok zor duruma düşütü. Avukatlar; polis müfettişlerinden birinin, OJ ile Nicole'un evliliğini istemediğini iddia etti. Ayrıca, bir sürpriz tanığın iki beyaz adamın olay gecesi koşarak binayı terkettiklerini söylediği ifade edildi. Avukatlar, aleyhteki delillerin polisler eve girdikten sonra oluşturulduğunu ileri sürseler de, yargıç daha başlangıçta delilleri geçerli saydı. Polislerin de makul bir kuşkuyla eve girdiklerini vurguladı.
Davanın ilk aylarında her şey O.J. Simpson'un mahkumiyetini gösteriyorken, kendilerine Drem Team denen JohnnieCochran liderliğindeki ekibin başarılı savunma stratejisi, olay yeri incelemesindeki büyük hatalar, özensiz laboratuvar çalışmaları, eksik otopsi ve en önemlisi de, “beyaz polisler zenci düşmanıydı” tezi sayesinde O.J. Simpson kurtuldu. Ancak hiçbir zaman halkın vicdanında aklanamadı.
Değerli okurlarım, aklınızdaki soruları veya yorumlarınızı aşağıda yer alan mail adresi aracılığı ile benimle paylaşabilirsiniz? Bir sonraki yazımda görüşmek dileğiyle, sağlıcakla kalın.
Y.Doç.Dr. Havva Altunçul Adli Bilimler Doktoru
e-mail: dr.havvaaltuncul@gmail.com
