Değerli okurlarım bu gün her 18 Mart’ta göğsümüz kabararak anma törenleri düzenlediğimiz şanlı tarihimizin dönüm noktalarından biri olan Çanakkale Zaferini kutlamaktayız. Rahmet ve minnet duyguları ile yâd ettiğim çok değerli atalarım Çanakkale’de neden öldüler. Bu gün bu sorunun cevabını çok net vermeliyiz.
Birinci Dünya Savaşı neden çıkmıştır ve İtilaf Devletleri neden Çanakkale’yi denizden ve karadan kuşatarak almak istemişlerdir? Birinci Dünya Savaşı’na neden girdik? Osmanlı tarafsızlığını korumayı başarsaydı ne olurdu? Neden tarafsızlığını koruyamadı? Daha birçok soru sorabiliriz. Bu soruların hepsine doğru yanıtlar vermemiz ancak o günün koşullarını, yaşananları hem Osmanlı hem de itilaf Devletleri yönünden iyi irdeleyerek objektif bir çizgiden bakarak verebiliriz. Elbette anma törenleri düzenlemek yeni neslimize tarihimizi öğretmenin bir yoludur. Ama bu yetmez. Neden? Niçin? Ne oldu? Nasıl sonuçlandı? Yapılan stratejik hatalar neydi? Zafere götüren uygulamalar, kararlar neydi? Hepsine pozitif eleştirel bir yaklaşım ile cevap vermek zorundayız. Ancak o zaman tarihten ders alıp bu günümüzü sağlıklı bir şekilde planlayabiliriz.
1915’lerde de Dünya liderleri iştahları kabarmış bir şekilde Dünyayı paylaşmaya çalışıyorlardı. Bir yandan yakıp yıkmak ve ele geçirmek istedikleri toprakları alabilmek için yeni cephelerde savaşlar açarken, bir taraftan da kendi içlerinde pastadan daha büyük pay kapmak üzere mücadele vermekteydiler. Osmanlı onlar için oldukça büyük bir pastaydı. Osmanlıyı savaşa çekerek pastayı masaya getirmiş ve dilimlemeye başlamışlardı.
Bu gün durum çok mu farklı? Orta doğuyu yeniden şekillendirmek ve aralarında paylaşmak istiyorlar. Biz bu noktada nere de durmalıyız? Buna cevap vermek için bu anma törenleri bir fırsat. Geri dönüp o günleri objektif inceleyelim. Hatalarımızı ve bizi başarıya taşıyan Atamızın uyguladığı stratejiyi gözden geçirelim. “Yurtta Sulh Dünyada Sulh” çizgisinden sapmadan gitmenin yararımıza olduğunu düşünüyorum. İkinci Dünya Savaşında zarar görmeyen ülke olmamızı da bu stratejiye borçluyuz.
Çanakkale de bizim için şehitlik mertebesine ulaşan tüm atalarımı rahmetle ve saygıyla anıyorum.
Y.Doç.Dr. Havva Altunçul
